Kigali: Abarwaye imidido barasaba koroherezwa serivisi no kudahabwa akato

Yanditswe na: DUSHIMIMANA Elias 2024-05-23 10:25:38 Ubuzima

Bamwe mu barwaye indwara y'imidido batuye mu duce dutandukanye mu Mujyi wa Kigali, bavuga ko batoroherwa cyane n'ubuzima bitewe n'uko bafatwa muri Sosiyeti Nyarwanda.

Mu kiganiro na Bplus TV, Abari baje kwivuriza mu Kigo Nderabuzima cya Kinyinya, giherereye mu Murenge wa Kinyinya, Akarere ka Gasabo, bavuze ko nubwo hari byinshi bimaze guhinduka ku guhabwa serivisi y'ubuvuzi bw'indwara barwaye y'imidido, ngo haracyari byinshi bakeneye birimo nko kwibumbira mu mashyirahamwe abateza imbere.

Mukashyaka Marciane urwaye iyi ndwara mu gihe gisaga imyaka 10, avuga ko hari abakibaha akato ndetse ntiboroherezwe muri serivisi runaka byu mwihariko iyo baganye ku mavuriro n'aho bategera imodoka.

Yagize ati" Hari igihe tujya bikadusaba guhagarara igihe kinini bigatuma turibwa cyane. Nk'iyo tugiye kwivuza cyangwa gutega imodoka biragoye kubona umuntu waguhigamira ukinjira mbere mu modoka bidasabye gutonda umurongo".

Umusaza witwa Ntaganzwa Evaritse umaze imyaka isaga 30 arwaye iyi ndwara y'imidido, arasaba inzego zibareba zirimo na Minisiteri y'Ubuzima ko bashakirwa inkunga ibafasha kwibumbira mu ishyirahamwe ribateza imbere.

Agira ati" Mu byukuri urebye tumeze neza ugereranije no mu myaka yo hambere kuko twaburaga uko twivuza bitandukanye na hano twivuriza ku Kigo Nderabuzima cya Kinyinya. Minisiteri y'Ubuzima n'izindi nzego bakwiye kudufasha tukibumbira mu mahyirahamwe atubyarira inyungu ku buryo akato duhabwa kagabanuka cyane ko badufata nk'abagira ikintu na kimwe twibashiriza".

Aba barwayi kandi bakomeza bavuga ko bishimira serivisi bahabwa ku Kigo Nderabuzima cya Kinyinya nubwo baba baturutse kure bitewe nuko bitabwaho cyane ndetse bakagirwa inama ku buryo bibagarurira ikizere.

Umunyamakuru wa Bplus TV yaganiriye na Muganga Judith Nyirantwari ukurikiranira hafi abarwaye indwara y'imidido mu Kigo Nderabuzima cya Kinyinya  wanabihuguriwe avuga ko hari intambwe ishimishije imaze guterwa n'abarwayi imidido ariko babagana bitewe nuko bubahiriza ibyo basabwa ndetse anakomoza ku mbogamizi bagihura nazo.

Muganga ati" Mu byukuri abarwaye iyi ndwara ( Imidido) bateye intambwe ishimishije ugereranyije na mbere bagitangira kuza hano kwivuza bitewe nuko inama bahabwa bazubahiriza nubwo bagihura n'imbogamizi zo kwivuriza kure y'aho batuye".

Muganga kandi Nyirantwari akomeza abagira inama yo kujya bambara inkweto zabugenwe uretse mu gihe cyo kuryama ndetse bakanisiga umuti bahabwa kuko bibafasha ku mererwa neza no kutandura ama mikorobe aba ari mu itaka.

Kugeza ubu Ikigo Nderabuzima cya Kinyinya nicyo gitanga serivisi z'iyi ndwara( imidido) izwi nka Podo oniosis mu Mujyi wa Kigali hose ndetse no mu Karere ka Bugesera.

Nk’uko bigaragazwa n’Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye ryita ku buzima (WHO/OMS), hafi miliyoni 120 z’abatuye Isi mu bihugu 72 zanduye indwara y’imidido. Muri abo kandi abagera kuri miliyoni 40 bakaba basigarana ubumuga bukomeye kubera akenshi hiyongeraho guhabwa n’akato.
                                Muganga Judith Nyirantwari ubasaba kwambara inkweto aho bari hose
                                                               Bahabwa uburyo bunyuranye bubafasha kutazahazwa n'iyi ndwara y'imidido

                                    Ubumwe no gufashanya ni wo muco wabo cyane cyane iyo baje kwivuza
            Muganga ari kumwe n'abarwayi nyuma yo gukora isuku ku maguru yabo no kuyasiga umuti
                                                           Bahabwa ibikoresho bitandukanye birimo inkweto
                                                                                 Imiti itandukanye basiga ku maguru no ku birenge

                         Umusaza witwa Ntaganzwa warwaye imidido mu 1993 ashima sesrivisi bahabwa
                                                          Ntaganzwa usaba gushingirwa ishyirahamwe riibateza imbere

                                                                     Mukashyaka avuga ko bakwiye kudahabwa akato


Related Post